Patent İhlali ve Patent Kuralları
Patent ihlali iki aşamalı olarak gerçekleşen, maddi ve manevi ceza yaptırımları olan ihlallerdir. Patentin sağladığı hakka tecavüz olarak görülen ve bu fiillerin dava yolu şeklinde oluşması ile sonuçlanır. Patent ihlali ürünün sağladığı hakka tecavüz sayılan fiillerle oluşur. Patent sahibinin izni ve haberi olmadan buluş konusunu kullanmak hukuki anlamda suçtur. Buluş konusu ürünü kısmen ya da tamamen üretme sonucu ve taklit etme ile oluşur. Böyle durumlarda patent kuralları ihlal edilmiş olur.
Kısmen ya da tamamen taklit etmek yolu ile meydana gelen ürünün satılması, dağıtılması veya herhangi bir şekilde ticari amaç için kullanılması suçtur. Bu durumun suç olması taklit kullanımın kısmen ya da tamamen kullanılmasının bilinmesi ya da bilinmemesi gerektiği hallerde ortaya çıkar. Taklit yolu ile üretilen ürünlerin ticari amaç ile elde edilmesi ya da uygulamaya koyulması patent ihlali oluşturur.
Patent sahibinin izni olmadan buluş konusu olan usulü kullanmanın yaptırımları bulunmaktadır. Aynı şekilde buluş konusu usulle doğrudan doruya elde edilen ürünlerin kullanılması ya da ticari amaç ile satılmasının da yaptırımları bulunur. Patent ihlali taklit yolu ile üretilen ürünlerin gümrük yolu ile onaylanmış işlemleri ticari olarak görmesi ile de oluşur.
Patent Kuralları Nelerdir?
Patent sahibi tarafından birtakım haklar elde edilir. Bu haklar sözleşmeye dayalı lisans ya da lisans yolu ile verilmiş haklardır. Verilen hakları izinsiz genişletmek veya hakları üçüncü kişilere devretmek fiillere tecavüz sayılır ve patent kuralları ihlali sayılır. Patent konusu kanunun 39. maddesi ile koruma altına alınmıştır. Bu maddeye göre patentin sahibi buluşun tecavüze vaki olması ile hukuk ve ceza davası açabilir. Tecavüz eden kişi ya da kurum başvurudan ve başvurunun kapsamından haberdar edildiği hallerde başvurunun yayımlanmış olması dikkate alınmaz. Böyle durumlarda patent ihlali için gerekli yaptırımlar uygulanır.
Mahkeme tecavüz edenin kötü niyetli olup olmadığını yargılar. Mahkeme ortada bir kötü niyet bulursa yayından önce de tecavüzün varlığını patent kuralları ihlalini kabul eder. Ancak bu duruma rağmen mahkeme patentin verildiğine ilişkin olarak yayımlanan ilanın bültende yayımlanması öncesinde öne sürülen iddiaların geçerliliği ile ilgili bir karar veremez.
Usul patent İspatları ve Yükümlülükleri
Patent konusunda bir ürün elde eden kimse için ürün sahip olurken patentli usulden farklı usul kullanıldığı ispatı istenebilir. Yetkili mahkeme, usul olarak patent ihlali yapılıp yapılmadığının ispatını ister. Ortada bir patent ihlali varsa yani usulle üretilen ürünün aynı olması halinde bazı maddeler göz önünde bulundurulur. Bu maddeler:
- Patentli usul ile üretilen ürünün yeni olması
- Bu ürünün patent sahibi tarafından kabul edilebilir çabalar ile usulü tespit edememiş olması
Bu koşullardan en az birinin gerçekleşmesi durumunda patent kuralları göz önünde bulundurulur ve patentin usul ile elde edilmiş olduğu kabul edilir. Bu durumun aksini savunma halinde ise davalı tarafın üretim sırlarını ve işletme sırlarını korumasının haklı menfaat kısmı alınır.
Patent Sahibi Mahkemeden Ne Talep Edebilir?
Patent hakkı tecavüze uğradığı iddiası ile mahkemeye başvuran patent sahibi patent ihlali için birtakım taleplerde bulunabilir.
- Patentin sağladığı haklara tecavüzün durdurulmasını ya da önlenmesini isteyebilir.
- Ortada bir kusur görülürse maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
- Patent kuralları ihlal edilerek üretilen ürünlerin üretiminde doğrudan kullanılan araçlara el konulmasını isteyebilir.
- Uygun durumun oluşması halinde el konulan araçların kendisine mülkiyet hakkı tanınması
- Patent ihlali ile ortaya koyulan ürünlerin devamının üretilmemesi için gerekli tedbirlerin alınmasını ve uygulanmasını talep edebilir.