Marka ve Patent Hukuku Nedir?
Buluşçu ürününü piyasaya sürmeden yasal yollarla korumaya almaya çalışmaktadır. Bu korumanın en iyi ve garanti yolu patenttir. Patent alan kişi markasını veya ürününü yasal olarak da korumaya almış demektir. Patentini alan kişi kendini nasıl yasal korumaya almaktadır? Sorusunun cevabını bu makalede bulabileceksiniz. Marka ve patent hukuku; kişinin piyasaya sürmeyi planladığı fikri veya sınai ürününü yasal bir takım haklar sağlanmasıdır.
Marka ve patent hukuku nasıl korumaya alınmaktadır;
Marka Hukuku Nedir?
Marka Sınai Mülkiyet Kanununda belirtildiği üzere; ‘’bir girişimcinin buluşlarının veya mallarının ya da diğer girişimcilerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesinin sağlanması ve marka sahibine sağlanan korumanın, konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dahil şekiller, sözcükler, sesler, sayılar, renkler ve malların veya ambalajların biçimi olmak üzere her türlü işaretten oluşan olgulardır’’ şeklinde belirtilmiştir. Bu tanıma göre markalar bir ses, sözcük hatta şekilden oluşabilmekte ve marka olarak korunabilmektedir.
Markanın Korunma Hakkı
Marka tescil edildikten sonra bir başkası tarafından kullanılamaz. Kullanıldığı durumda markayı kullanım hakkını ihlal etmiş demektir. Tescilli olan marka miras yoluyla bir başkasında kalabilir, devredilebilir, rehin edilebilir, teminat olarak gösterilebilir veya marka sahibi hakkından vazgeçebilir.
- Markaya tecavüz halleri mevcuttur. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Bir başkasına ait markayı anlam itibari ile eşini veya benzerini kullanmak
- Markaya ait malın başkası tarafından piyasaya sürülmesi
- Markaya ait malın başkası tarafından stoklanması
- Markaya ait işaretin kullanılması
- Markaya ait ürünün nereden alındığının, temin edildiğinin saklanması
- Lisans yoluyla verilmiş hakların devredilmesi
Marka hakkına tecavüz sonrası açılabilecek bazı davalar; Delillerin Tespiti Davası, Markaya tecavüz nedeniyle Tazminat Davası, Tecavüzün Fiilen Durdurulması Davası, Gerekli Tedbirlerin Alınması Davası gibi çeşitli davalar açılabilir.
Patent Hukuku
Patent hukuku 551 sayılı Kararname ile açıklanmaktadır.
551 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Patent hakları koruma altına alınmıştır. Bu Kararnamenin ilk maddesi şu şekildedir; ‘’Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, Patent Hukuku’nun sağlamak ve buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, sosyal ve ekonomik ilerlemenin gerçekleştirilmesini salama amacıyla buluşlara patent ve faydalı model belgesi vererek korumaktır.’’ Bu madde ile patent başvurusu yapmış kişileri, patent sahibi ve marka sahiplerinin haklarının korunacağı anlaşılmaktadır.
2. Maddede ise korumadan yararlanacak kişiler tanımlanmaktadır. Bu maddede Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgahı olan herkesin yararlanabileceği yazmaktadır. Aynı zamanda sınai ve ticari faaliyette bulunan kişilerde bu kanun gereği koruma altına alınmaktadır. Bir başka koruma yöntemi ise Paris Anlaşması dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler yararlanmaktadır.
551 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 73. Maddesinde ise; patent hakkı sahibi buluşun teknolojik alanı, yeri ve ürünlerin ithal veya yerli olup olamamasına bakılmaksızın ayrım yapmaksızın patent hakkına sahiptir.
Yine 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 86. Maddesi gereği, patent başkasına devredilebilir, miras bırakılabilir, kullanma hakkı lisansı konusu olabilir, patent başkasına rehin olarak verilebilir. Yine bu kararnamenin 87. Maddesi gereği patent başvurusu veya patent üzerinde birden çok kişinin hak sahipliği söz konusu olabilir.
551 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile patent hakkının sona ermesi açıklanmıştır. 133. Maddeye göre patent hakkı; koruma süresinin dolması ile sona erebilir. Patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi ile sone erebilir. Yıllık ücretlerinin ödenmemesi veya ek ücretlerin ödenmemesi ile sona erebilir. Patent hakkı sona erdikten sonra toplumun malı sayılır. Bu durum Enstitü tarafından bültende ilan edilir.
134. Madde gereği; patent hakkı yıllık patent ücretinin ödenmemesi sonucu sona ermişse mücbir sebepten dolayı yapılmadığını ispat ederse patent hakkı devam eder.
