Faydalı Model Mi? Patent Mi?
Bugün patent araştırma konusunda bilgi almak isteyen herkes faydalı model ile de karşılaşabilir. Bu karşılaştırma için ilk olarak patent için gerekli üç temel özelliği bilmek gerekir. Patent
- Yenilik
- Buluş basamağı içerme
- Sanayiye uygulanabilirlik
özellikleri taşımalıdır. Patent için bu 3 basamak olmazsa olmazlar arasında yer alır. Fakat faydalı model için buluş basamağı gerekmez. Bu bakımdan patent araştırma aşamasında faydalı model için ufak patent tanımlaması da yapılır.
Faydalı Model İle Patent Arasındaki Farklar
Patent ile faydalı model arasındaki en bariz fark buluş basamağıdır. Bu farktan başka
- Koruma süresi
- Araştırma ve inceleme
- Buluş basamağı
gibi başlıklarda yer alır. Koruma süresi için patent araştırma yapıldığında sürenin 20 yıl olduğu görülür. Oysa faydalı model için bu süre 10 yıl ile sınırlıdır. Faydalı model daha küçük bir patent olarak görüldüğü için süre de ona göre daha az olarak belirlenmiştir. Koruma süresi marka açısından büyük önem taşır.
Faydalı model için yapılan araştırma patente göre daha az kapsamlıdır. Hatta faydalı model için araştırma ve inceleme yapılmasına gerek yoktur. Oysa patent araştırma ve inceleme konusunda çalışma ister.
Faydalı Model Nedir?
Pek çok kişi patentin bir buluş belgesi olduğunu bilir. Fakat faydalı model ile ilgili bilgisi olan kişi sayısı oldukça azdır. Bu model, dünyada ve ülkemizde yeni olan ve sanayiye uygulanan buluşlardır. Bu buluşlar sahiplerine 10 yıl süre ile buluş hakkı üretme ve pazarlama olanağı sağlar. Bu süreden sonra buluş için gerekli haklar bitmiş olur.
Yeni bir buluş yapan kişi patent araştırma için çalışmalara başlar. Bazen patent başvuruları ve alımı maddi olarak büyük miktarlara denk gelebilir. Böyle durumlarda faydalı model ile gerekli haklar 10 yıl süre ile alınır. Koruma konusunda gerekli şartları sağlayan faydalı model mali olarak daha az masraf ister.
Faydalı model patente konu olabilecek pek çok teknik gelişme ve ürünleri içine alır. Faydalı model tarafından içine alınmayan tek alan kimyasal maddeler ve yöntemlerdir. Bu model için başvuru esnasında dikkate edilecek en önemli konu yeni olmayan bir buluş ile başvuru yapılmamasıdır. Yeni olmayan bir buluş ve ürün için faydalı model alınabilir. Fakat patent araştırma için de fark edilen şartlar burada da geçerlidir. Yeni olmayan ürünün ya da buluşun durumu 3. kişiler tarafından ispat edilirse mahkeme yolu ile elinizde bulunan belge iptal edilebilir.
Patent İle Faydalı Model
Teknolojik gelişmeler ile patent konusu daha da önemli bir hal almıştır. Bu konu ile birlikte hayatımıza faydalı model de girmiştir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler için marka tesciline ihtiyacı vardır. Büyük işletmeler için de aynı tescil gerekir. Bu konuda patent araştırma başlığı önemlidir. Bu araştırma marka tescilin nasıl alınacağını gösterir. Ayrıca alınan tescilde fiyat konusu da araştırma kapsamına girer.
Ülkemizde marka tescil ile ilgili çalışmalar ilk olarak 1990 yıllarında başlamıştır. Bu yıllarda başvuru sayısı 15 bin iken günümüzde sayı 100 bini aşmıştır. Patent markanın tescil belgesi anlamında kullanılır. Faydalı model de patent ile yakın anlamda kullanılır.
Patent, buluşu kendisinin kullanma hakkını verir. Buluşun kullanımı için izin hakkını verir. Buluşu izinsiz kullanma için yasal tedbir hakkını kullanma doğruluğu verir. Patent araştırma sırasında ulaşılan sonuçlar faydalı model de bu hakları elde edebilir. Sonucunu gösterir. Faydalı model patente göre süre olarak daha bir zaman diliminde koruma sağlar.